Het is niet moeilijk om een gat in de muur te maken of bij de bouw uit te sparen.
Maar hoe zorg je dat de muur erboven er dan ook boven blijft?
Die
overspanning
kan op allerlei manieren uitgevoerd worden. De simpelste is misschien wel de oudste:
leg een flinke balk over het gat en het probleem is opgelost.
Die balk heet de 'latei' en kan van hout zijn (maar dat moet dan niet gaan rotten)
of van
natuursteen
(dat was nogal duur) of van
staal
of
beton
(en dat was er vroeger nog niet).
Heel stevig is de combinatie van een latei met een
ontlastingsboog.
Voor een fors
kerkportaal
is dat een goede oplossing, het
boogveld
boven de latei
kan dan uitgevoerd worden als rijk gebeeldhouwd
timpaan.
Soms is de bovenzijde van een natuurstenen latei niet recht, maar loopt deze naar het midden op: dit is de
keperlatei.
Deze vorm ontlast het kwetsbare midden van de balk.
Tekst: Jean Penders, 05-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders
