Scherf   als las

Het zoveel mogelijk behouden van originele onder delen is een belangrijk uitgangspunt van de monumentenzorg. Liever echt dan namaak, bij een restauratie moeten aangetaste delen dus - zo mogelijk - niet vervangen, maar hersteld worden. Uit de tijd dat materiaal kostbaarder was dan de arbeidskracht kennen we doorvoor goede technieken. Aanscherven is één van die manieren.
Wanneer een deur of de stijl van een kozijn van onderaf ingerot is, volstaat het vervangen van het aangetaste deel. Het nog gezonde deel van het hout wordt schuin afgezaagd. Het dan ontbrekende deel wordt precies nagemaakt van nieuw hout, dat is dan het 'scherfstuk'. Beide delen worden dan op de een of andere manier weer met elkaar verbonden, afhankelijk van de situatie. Bij het kozijn volstaat houtlijm, voor de deur een plankje aan de achterkant. Vaak ook wordt twee keer gezaagd, zodat de 'las' de vorm heeft van een V. Maar stevig is ook dit niet, een aangescherfd stuk kan geen gewicht dragen.
Iets steviger is het wanneer de zaagsnede aan beide einden met een recht stukje eindigt, haaks op de zijkant van het onderdeel. Dat is dan de 'borst' van deze houtverbinding, deze manier van werken is het 'aanlassen'.
Een scherfstuk loopt tot het einde van het onderdeel. Wordt er in het midden iets vervangen, dat heet dat 'uitstukken'.

Tekst: Jean Penders (06-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders